Những ngày cuối năm này sao mà trôi nhanh thế. Cuốn lịch treo tường vơi đi một cách kỳ lạ. Mỗi sáng xé một tờ lịch, tôi có cảm giác như có kẻ nào véo một cái vào đùi đau nhói,

nhức buốt. Trông đi, ngoảnh lại Tết đã đến lù lù sau lưng. Người ta thì háo hức mong Tết đến xuân về còn tôi thì lại buồn và lo ngay ngáy. Buồn một nỗi vì mỗi tuổi mỗi đuổi xuân đi. Còn lo thì… xoay làm sao cho có tiền để sắm quà… đi tết sếp.

Lo kinh phí quà cáp đã vô cùng khó khăn rồi nhưng chọn loại quà gì để biếu sếp trong dịp tết cho nó “ý nghĩa” lại càng khó khăn hơn. Đó là cả một vấn đề. Nó không chỉ nằm trong phạm trù kinh tế mà còn là tình cảm, là văn hóa và điều quan trọng hơn đó là nó có tạo được ấn tượng gì không. Hơi toan tính một tý nhưng thực tế nó lại là như vậy. Cái lo nọ chồng lấn cái lo kia mà thời gian thì cứ vù vù chạy kéo theo cả cái rét cắt thịt, cắt da.
Khoác thêm cái áo véc, choàng chiếc khăn len tôi lụ khụ xách cặp đến văn phòng. Mở cửa phòng, đập vào mắt tôi đầu tiên chính là cái bờ lốc lịch chết tiệt nọ. Khổ đại, màu sắc lòe loẹt nó lại được treo ngay trên vách tường sát bàn làm việc. 21 tháng chạp. Số, chữ rành rành thế kia cơ chứ. Những ngày này, tôi không còn khái niệm lịch tây nữa, chỉ chú ý đến âm lịch (tức là lịch ta). Sốt ruột, tôi đưa tay xé tờ lịch đó, báo tiêu thêm một ngày nữa. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc Tết đã đến gần lắm rồi. 22 tháng chạp rồi cơ mà. Tiện tay, tôi lật tờ lịch lên, thuận mắt đọc tiếp tờ lịch sau: 23 tháng chạp. Trời ơi! Đã tết ông Táo rồi! Tôi bo đầu ngồi phịch lên chiếc ghế xích đu. Thuận đà, chiếc ghế xoay tôi một vòng 360O trở về đúng vị trí ban đầu. Tôi choàng tỉnh bấu hai tay vào thành bàn làm việc. Lướt một lượt qua đống giấy tờ sổ sách tôi lại gặp ngay cuốn lịch bàn để ở vị trí trung tâm, dễ nhìn thấy nhất trước mặt tôi. Trên cuốn lịch đó, tôi đã gạch chéo những ngày đã qua. Miễn cưỡng rút chiếc bút bi đỏ tôi đánh thêm một dấu nhân mới vào ngày mới vừa lúc đó tiếng chuông đồng hồ Jimikô treo tường vang lên 9 tiếng binh boong rất thong thả, dõng dạc. Dứt rồi, tưởng yên chuyện nó lại bồi thêm câu nói “bây giờ là 9 giờ” tới ba lần như ma xó. Sốt cả ruột!
Nén các bực dọc trong lòng, tôi khởi động máy vi tính. Dòng chữ, con số báo ngày, giờ, tháng, năm do máy tự cập nhật hiện rõ mồn một trên màn hình. Giời ơi! Biết rồi! Sắp tết rồi! Còn chưa có đồng nào để lo quà cáp đây! Tôi suýt nữa thì kêu lên như vậy.
Vừa mở đến file “kế hoạch tổ chức tết Kỷ Sửu”, thì túi quần tôi rung lên. Mặc quần áo dày như thế mà cái “Nó kìa” vẫn cứ rung bần bật, cào vào đùi tôi tê tê, buồn buồn đến khó chịu. Tôi thò tay vào túi moi nó ra. Theo phản xạ, tôi liếc lên màn hình chiếc máy. Chết rồi! Số máy của sếp! Tôi bấm chế độ nghe và áp máy vào tai.
– Alô! Thủ trưởng gọi em ạ?
Giọng tôi hơn run. Phía đầu kia, sếp khàn khàn:
– Phẻn hả? Cậu đi đâu mà tôi gọi mãi không được thế?
– Dạ, em đang ở phòng thủ trưởng ạ.
– Ở phòng? Sao gọi cố định lại không được?
– Dạ… để em kiểm tra lại máy…
Tôi chưa dứt lời thì giọng sếp có vẻ gắt gỏng cắt ngang:
– Thôi, khỏi kiểm. Lên ngay phòng tôi kiểm thể! Cuối năm rồi mà cứ chểnh mảng thế thì chết à? Nhớ mang bản kế hoạch tết lên nhé!
– Dạ dạ… em lên ngay ạ!
Tôi ấp úng đáp và hấp tấp bới đống tài liệu tìm bản kế hoạch. Lúc này, tôi mới để ý nghe thấy tiếng ti ti kéo dài. Thì ra cái tổ hợp của chiếc điện thoại cố định để bị kênh, chắc là do tôi vô ý dọn dẹp lúc nãy. Thảo nào, sếp gọi mãi không được, còn mình thì cứ ong ong cái đầu bởi tiếng kêu chết tiệt nọ. Bực mình, tôi cầm cái tổ hợp dập cho nó một phát về đúng vị trí. Mả cha mày! Vì mày mà ông bị sếp mắng.
Cái rét, cái sợ làm người tôi run lên. Đứng trước cửa phòng sếp mấy phút để lấy lại trấn tĩnh, tôi khẽ gõ cửa.
– Vào đi! Giọng sếp ồm ồm.
Khẽ xoay quả đấm cửa, tôi rón rén bước vào. Sếp tôi ngồi trên chiếc xích đu cỡ đại đang đọc báo. Vẫn nguyên tư thế, ông nhướn cặp mắt lên dòm tôi qua cặp kính cận. Tôi mở miệng cầu hòa:
– Thủ… thủ trưởng đang đọc báo ạ?
– Báo chí gì, thấy quyển tạp chí đẹp quá ngó qua tí thôi mà!
Tôi liếc vội vào quyển tạp chí sếp đang cầm “Thời trang áo tắm”. Ra thế. Có bao giờ thủ trưởng mình đọc báo đâu. Đang nghĩ vậy, thì sếp tôi đứng dậy rời ghế, chìa quyển tạp chí trước mặt tôi và nói:
– Mấy đứa trông ngon quá! Rét thế này mà nhìn các em thấy nóng cả lên.
Biết sếp đang có hứng, tôi bạo dạn:
– Đẹp thật. Đùi ngực da dẻ trông rõ là…
Tôi lúm thúm đi lấy trà pha nước. Vừa thao tác, tôi vừa thanh minh về cái điện thoại bị kênh máy. Đón chén trà nóng từ tay tôi, sếp hít hà mắt vẫn không rời quyển họa báo. Tôi đưa đẩy.
– Dạ, anh cho gọi em có việc gì mới phải không ạ?
– Phải! Việc mới và cần kíp lắm rồi!
– Việc gì thế ạ?
– Tết chứ còn gì nữa!
Sếp ráo hoảnh. Rồi ông trân trân nhìn tôi:
– Cậu là chánh văn phòng, cậu đã có ý tưởng gì về tết Kỷ Sửu này chưa?
– Dạ có rồi ạ! Đây, kế hoạch tổ chức vui tết, đón xuân của cơ quan ta đây ạ. Trình anh xem và cho ý kiến chỉ đạo.
Hai tay tôi nâng cái văn bản nọ đưa sếp. Chẳng những không thèm xem mà ông còn gạt đi:
– Văn bản làm quái gì! Cái tôi muốn hỏi là cái khác cơ?
– Cái… cái gì ạ? Tôi lúng túng hỏi lại.
– Thế cậu không có ý thưởng gì ngoài cái kế hoạch này thật à?
Tôi ngơ ngác nhìn ông và thành thật lắc đầu. Ông khẽ thở dài thất vọng:
– Tham mưu như cậu thì chết chứ bỡn à!
Tôi ngồi im như phỗng. Người bắt đầu lại run lên. Trời ơi! Cái gì ngoài cái kế hoạch này sao tôi không nghĩ ra nhỉ? Ông ấy nói thế thì mình toi rồi! Kiểu này mất chức như chơi chứ bỡn à?
Đợi cho tôi hoàn hồn, ông mới bắt đầu nói:
– Thế việc đi tết cấp trên cậu định thế nào? Suốt cả tuần nay, tôi mất ăn mất ngủ về khoản đó đó. Chờ các cậu tham mưu mà chẳng cậu nào có ý kiến cả, nhất là cậu. Chánh văn phòng phải lo việc đó chứ. Mai đã tết ông táo rồi đấy!
Ông nói một thôi một hồi xả cái bực dọc sang tôi. Người tôi run lên bần bật, không phải do rét (vì phòng sếp có điều hòa nhiệt độ) mà do sợ. Đợi sếp dứt lời, tôi lúng búng:
– Em… em tưởng…
– Tưởng gì? Tưởng bở hay tưởng tượng?
– Dạ không! Em… em tưởng là có… có chỉ thị của trên là cấm quà cáp biếu xén trong dịp tết.
Tôi hốt hoảng nói liền một mạch, sợ sếp cắt ngang. Không ngờ, ông lại đập bàn một cái đánh rầm và nói:
– Giời ơi là giời! Sao cậu lại ngây thơ thế không biết! Chỉ thị là vậy song việc thực hiện là của ta chứ. Mình quà cáp cho các sếp chứ có biếu xén gì đâu? Cả năm có một ngày tết, truyền thống văn hóa nước mình nó vậy. Tết là phải thăm chúc nhau, quà cáp nhau, thể hiện tấm lòng của nhau. Cắt là cắt thế nào được. Mình không làm, thằng khác nó làm, các sếp sẽ nghĩ mình thế nào? Rồi sau quan hệ thế nào được nữa? Cậu máy móc lắm! Chết là phải!
Ông lại tiếp tục bắn liên thanh vào tôi. Tôi đành ngồi yên chịu trận. Thấy chưa? Có phải mình không nghĩ đến vấn đề này đâu? Cũng nát óc ra cả tháng nay rồi chứ! Có điều, mình chỉ nghĩ cho bản thân, cho cá nhân thôi còn sếp lại lo cho cả cơ quan, cả ngành mình cơ mà. Mình mới nghĩ lấy tiền đâu, mua quà gì biếu sếp mà chưa nghĩ tới đại cục. Cũng tại cái chỉ thị ấy cơ chứ có phải mình không năng động đâu? Kể cũng may mình chưa được như sếp, nếu cộng cái lo của sếp vào cái lo của mình thì mình gục mất.
– Thôi, gấp lắm rồi – sếp nói – không cần cậu tham mưu nữa, tôi và cậu phải lên ngay danh sách, mức quà cụ thể cho từng sếp chuyển cho tài vụ lo ngay đi.
– Thế… thế mua quà gì được thủ trưởng?
Ông lừ mắt nhìn tôi như một thằng ngố. Tôi thót tim song vẫn cố vớt vát:
– Lại bưởi Đoan Hùng như mọi năm hả thủ trưởng?
– Giời ạ! Tôi không hiểu hôm nay sao anh lại ngốc thế không biết. Đầu óc có vấn đề à? Hay mới bị vợ quát? Bưởi với chả bòng! Đúng là đồ nhà quê!
Ông dừng lại giây lát rồi ghé sát tai tôi nói rin rít qua kẽ răng:
– Phong bì! Cậu hiểu chưa?
Tôi đờ người. Phải rồi! Phong bì! Đúng quá rồi! Thế mà cả tuần nay lại không nghĩ ra cơ chứ. Đúng là đồ ngu lâu. Mình cũng sẽ đi tết sếp bằng phong bì. Mai lĩnh lương, lĩnh thưởng rồi! Tuyệt quá! Phong bì!
Rồi chẳng để ý có sếp ngồi trước mặt, tôi nhảy cẫng lên reo. Đến lượt sếp trố mắt nhìn tôi:
– Cậu làm sao thế?
– Dạ… Không..! Em vui quá thủ trưởng ạ. Có thế mà em không nghĩ ra!
– Cậu có mà nghĩ…
Cả hai chúng tôi cùng cười và chụm đầu lên danh sách quà tết. Vừa làm, chúng tôi vừa nói chuyện vui vẻ, không còn khoảng cách giữa cấp trên và cấp dưới nữa.
– Năm tới, lão Khuếch đến tuổi nghỉ hưu đấy.
– Thế ạ? Trên lại khuyết cái chân phó tổng anh nhỉ?
– Thì thế! Khối kẻ đang dòm ngó cái ghế ấy đấy.
– Rõ lạ! Cái ghế ấy là cứ phải anh. Giám đốc công ty năng lực như anh vào chỗ ấy mới đúng. Phó tổng công ty chứ bỡn à!
– Cậu nghĩ vậy thật à?
– Vâng!
Sếp tôi có vẻ trầm tư. Đoạn, ông chép miệng:
– Kể ra như cậu nói cũng có lý nhưng… thời buổi này… cũng chẳng biết thế nào được.
Tôi trở lên giảo hoạt hơn:
– Anh tuổi gì nhỉ? Có phải cầm tinh con rắn không? Em nhớ không nhầm thì đích thị anh tuổi rắn? Em tuổi dậu mà!
Sếp gật đầu:
– Tớ Quý Tỵ, sang năm 56 tuổi rồi!
Tôi giả vờ bấm đốt ngón tay, “tí, sửu, dần, sàng” một lúc rồi reo lên:
– Hợp! Hợp rồi!
– Cậu bảo hợp cái gì?
– Tuổi anh chứ còn cái gì nữa! Tỵ – Dậu – Sửu. Tam hợp. Năm con trâu là hợp cho cả anh và em lắm đó.
– Thế hả?
– Vâng!
Tôi phân tích:
– Này nhé, xét về năng lực và các mối quan hệ trong tổng công ty này không tay nào hơn anh. Mặt khác, xét về tuổi tác, anh còn vừa đúng một khóa nữa thì nghỉ hưu, chính sách cán bộ họ sẽ xếp cho anh cái chức phó tổng là quá đúng. Cuối đời phải cho người ta lên chức tí chứ. Hơn nữa, anh giữ cái ghế này cũng hai khóa rồi còn gì! Và điều quan trọng hơn đó là cái số nữa. Số anh là số làm quan, Quý Tỵ cơ mà! Hợp lắm anh ạ!
Sếp tôi nở mày nở mặt. Tôi bồi thêm:
– Có điều…
– Điều gì? Cậu nói mau xem nào?
– Phải đầu tư anh ạ!
– Trời! Cậu này giỏi! Quá giỏi! Lúc nãy ngu ngơ thế, thế mà bây giờ tinh ranh như ma. Kiểu này còn tiến xa đây.
Tôi phổng mũi.
– Ta bố trí cho các sếp tổng, nhất là bên tổ chức cho kha khá vào anh ạ.
Tôi đề xuất. Sếp gật đầu:
– Dĩ nhiên rồi. Tớ mà lên tổng được thì cái ghế này chẳng đến cậu thì đến ai. Tuổi Dậu năm tới cũng hay đấy nhỉ?
Tôi mở mắt nghẹn ngào:
– Được anh cưu mang, nâng đỡ em nào dám quên ơn.
Vừa nói, tôi vừa chữa mấy con số quà biếu của các sếp chủ chốt nâng lên vút tầm.
– Xong rồi anh ạ. Anh xem có điều chỉnh gì thêm không?
– Hết tất cả bao nhiêu?
– Một trăm hai mốt triệu anh ạ!
– Chết chết… Nhiều thế cơ à?
– Vâng. Thì phải thế thôi chứ anh!
Sếp tôi khẽ nhíu mày, nhăn trán một lúc rồi nói:
– Cậu gọi cô Hằng tài vụ lên xem ý cô ấy thế nào.
Tôi hơi ngạc nhiên:
– Sao phải xin ý kiến cô ấy ạ? Anh quyết chứ!
– Cậu không hiểu à? Cho cô ấy biết xem cô ấy có cách gì chế biến không? Với lại, đằng nào chẳng cô ấy chuẩn bị tiền.
Hằng lên. Tôi đưa bản danh sách cho cô ta. Với sự nhạy cảm nghề nghiệp, Hằng lướt danh sách và dừng mắt ở chân số.
– Quà tết cấp trên những ngần này cơ ạ?
– Ngần ấy đấy – Sếp nói – ấy là chưa kể bộ ba chúng ta đâu. Cô xem hạch toán chế biến thế nào cho hợp lý thì làm nhé.
Từ chỗ lăn tăn do không được có mặt từ đầu nhưng khi nghe đến phần của “bộ ba chúng ta” thì khuôn mặt Hằng đã ra. Tuy vậy, cô cũng thận trọng nói:
– Khó lắm hai thủ trưởng ạ. Dững hơn trăm cơ mà!
– Thì thế mới phải cần đến em. Em thông minh lắm cơ mà.
Tôi nịnh. Hằng ngồi yên một lúc rồi lắc đầu. Cả ba chúng tôi cùng bặm môi suy nghĩ. Đoạn, tôi đề xuất:
– Em có thể quyết toán vào khoản chi phí khắc phục hậu quả bão lụt vừa qua được không? Còn đâu ném vào các mục phòng dịch lở mồm long móng?
Mắt Hằng sáng lên. Em hết nhìn tôi lại nhìn sếp:
– Được được! Được đấy thủ trưởng ạ! Ném vào đó có mà núi cũng hết. Sao hôm nay anh Phẻn thông minh thế!
Sếp nhìn hai chúng tôi cũng vui mừng không kém.
– Ghi thêm phần của bộ ba chúng ta nữa vào và tập trung đóng phong bì đi. Đây là bản kế hoạch tuyệt mật ngoài tôi, cậu Phẻn và cô Hằng ra không ai được biết. Đóng chuyển phong bì xong, hỏa táng luôn. Chỉ nhớ con số tổng để hạch toán chi như cậu Phẻn là được. Chốt cửa lại, cô cậu triển khai đi.
Nói đoạn, sếp quay về cái xích đu, hai chân gác lên bàn tiếp tục cầm cuốn tạp chí bổ túc mắt. Tôi và Hằng líu ríu nhét tiền vào phong bì. Hằng cẩn thận ghi số và đánh dấu phân loại dày mỏng, tiền đô, tiền đồng thành từng mô từng món một. Cô nói nhỏ vào tai tôi: “May mà vừa mới rút khoản tiền dự án mới về không thì…”.
Lòng tôi vui lên về con số dự kiến quà cho sếp và cái chức giám đốc thay sếp của tôi.
– Báo cáo anh, chúng em làm xong rồi ạ!
Tôi nhanh nhẩu nói với sếp. Sếp dòm hai chúng tôi qua gọng kính:
– Kế hoạch phân phát đống phong bì kia cô cậu định sao?
– Dạ, tối nay, anh em mình đi ô tô tới nhà các sếp mới kịp được anh ạ.
Tôi sốt sắng. Tưởng ông ủng hộ, nào ngờ ông khẽ gắt:
– Sao mà ngốc thế! Đánh ô tô lù lù đi chúc tết sếp thế bố sếp nào mà dám nhận. Phải bí mật, nhẹ nhàng cậu hiểu chưa?
Tôi đần ra nhìn Hằng. Em cũng lơ ngơ không hơn gì tôi.
– Lịch tổng kết tuần này thế nào nhỉ?
Sếp hỏi một câu hơi bị lạc vấn đề. Tôi lục cặp đưa sếp tờ lịch công tác từ nay đến tết.
Ông chăm chú xem rồi chép miệng:
– Tổng kết, ăn tết kín hết cả ngày cả tuần thế này cơ à? Tết rồi. Cậu chuyển tôi số phong bì của tổng và các ngành quan trọng, cậu lo cấp phòng ban, cô Hằng lo cán bộ trong ngành của cô. Mỗi người mỗi bộ phận, ngày nay, ngày mai, cùng lắm là ngày kia phải rải ngân hết số phong bì này. Mình phải đi trước một bước. Đồng tiền trước là đồng tiền khôn, cô cậu hiểu chứ?
– Nhưng mà em còn phải dự mấy cuộc họp ngành nữa thủ trưởng:
Hằng lo lắng. Tôi chưa kịp mở miệng phàn nàn thì sếp nói:
– Thì thế mới tốt! Hội nghị đi sớm một tý, tranh thủ lúc giải lao, tiếp cận họ mà đưa phong bì. Vừa kín kẽ cho cả hai bên, vừa nhanh gọn. Cần thiết, chạy xô hội nghị mà lo cho xong. Phần tôi cả đống kia còn chẳng lo nữa là.
Suýt nữa thì tôi lại reo lên trước sáng kiến của sếp. Tài thật! Sao sếp của tôi lại tài thế không biết!
Chúng tôi ôm cặp ở bên trong chật cứng phong bì rời phòng sếp. Mấy tay trưởng phòng đang thập thò ngoài cửa chừng như chờ đến lượt làm việc. Tôi tươi cười nháy mắt với họ. Cùng cấp với họ nhưng họ đâu có được làm việc cơ mật như tôi. Cứ đợi đấy nhé, mai kia ông mà lên giám đốc thì các vị còn thập thò nữa. Nghĩ vậy, tôi phởn chí huýt sáo vang khệnh khạng về phòng.
Đập vào mắt tôi vẫn là những cuốn lịch nhưng lúc này tôi thấy chúng đẹp đáo để. Từ cái blốc trên tường đến cuốn lịch bàn, cái nào cái ấy cứ như đang cười với tôi. Thả mình khoan khoái trên cái ghế xích đu, tôi liếc nhìn chúng. Kỷ Sửu à? Tỵ, Dậu, Sửu à? Nhanh nhanh lên nhé, tôi đang chờ thần tài gõ cửa đây.
Vuốt nhẹ tay lên thành ghế tôi quay đầu nhìn trước, ngó sau chiếc ghế. Cũng được đấy nhưng không bề thế bằng cái ghế của giám đốc Hách. Sắp phải xa mày rồi, dẫu sao cũng phải cảm ơn mày những năm tháng vừa qua. Mày mừng cho tao chứ?
Tôi lim dim mơ màng, co cẳng xoay cái xích đu quay mấy vòng. Bất chợt, hình ảnh mấy tay trưởng phòng xuất hiện trong đầu tôi. Thôi chết rồi, khéo chúng nó đi tết sếp rồi! Đúng rồi! Mặt tay nào tay ấy khả nghi lắm! Chết bỏ mẹ rồi! Chậm chân mất rồi! Sếp chả bảo đi trước là khôn đấy là gì!
Tôi cuống cuồng tìm chiếc phong bì nhét toàn bộ số tiền vừa được chia cộng thêm một số mới vào trong, hấp tấp trở lại phòng sếp. Cũng may trong phòng không có ai, sếp tôi vẫn đang dán mắt vào cuốn tạp chí.
– Cậu quên cái gì à?
– Dạ, không ạ! Anh ơi… Tay Tùng và tay Toản nó vừa gặp anh phải không ạ?
– Ừ… Hai thằng nó đến xin trợ cấp tết cho phòng chúng nó. Rõ mệt cái đầu. Chẳng chiụ động não gì cả, chỉ quen thói bao cấp dựa dẫm.
Sếp ca cẩm. Tôi thở phào, đánh trống lảng:
– Em tìm tay Toản có tí việc mà hắn lủi nhanh thế – rồi xun xoe mở cặp, cầm chiếc phong bì khúm núm đưa sếp – Dạ thưa anh, nhân dịp đón tết Kỷ Sửu, gọi là có chút quà mọn kính chúc anh năm mới mạnh khỏe, thành đạt ạ.
Bỏ cuốn tạp chí xuống, sếp tròn mắt nhìn tôi.
– Cậu… cậu bày vẽ gì thế!
– Dạ! Đây là tấm lòng của em kính anh đón xuân mới ạ.
– Ơ hay! Có chỉ thị rồi cơ mà?
– Dạ, vưỡn biết thế nhưng đây là phong tục người Việt ta và tấm lòng của em với anh đấy ạ. Nhờ có anh mà em được như ngày hôm nay. Mong anh chiếu cố nhận cho em vui lòng.
– Thôi được! Nể cậu thì tôi mới nhận đấy nhé!
– Dạ vâng! Em cảm ơn anh nhiều lắm ạ!
Tôi lại lui cui xúc bã pha ấm trà khác. Bên ấm trà nóng, hai chúng tôi chuyện trò khá thân mật, gần gũi. Có lúc cả tôi và sếp đều ngỡ như mình người là giám đốc công ty và người kia là tổng giám đốc tổng công ty vậy. Lạ thế cơ chứ! Thì ngoài kia Tết con trâu chẳng đã đang về đấy rồi còn gì!
Người tôi lâng lâng như bay trên mây…

Đỗ Phương Đình