( Nhân Ngày thơ Việt Nam )
Ngày 17 tháng 2 năm 1979, Trung Quốc nổ súng xâm lược biên giới phía bắc của tổ quốc. Năm đó tôi vừa bước sang tuổi 22. Lúc đó, tôi đang tập làm thơ nhưng đã viết một số bài thơ về cuộc chiến tranh xâm lược này trong khoảng thời gian từ 1979 đến 1981. Nay tôi xin đưa lại những bài thơ đó.
Nhà thơ: Nguyễn Quang Thiều
CHÚNG TÔI GỌI TÊN ANH
Tưởng nhớ liệt sỹ Lê Đình Chinh
Anh Chinh ơi ! Chúng tôi gọi tên anh
Khi lũ quỷ lại tràn sang đất mẹ
Những họng súng đen ngòm
Những mắt đầy man rợ
Bước chân đi làm bẩn đất rừng
Trời đang xanh bỗng xám khói đạn bom
Rừng tắt tiếng chim
Suối ngầu sắc máu
Cháy những mái nhà tranh, những bản làng êm ả
Lòng chúng tôi cháy lửa căm hờn
Anh Chinh ơi ! Chúng tôi gọi tên anh
Khi rừng núi quê ta rùng rùng nổi bão
Khi dựng sắc mũi chông, khi giương cao nòng pháo
Đập nát đầu bọn giặc xâm lăng
Chúng tôi gọi tên anh
Khi tay đã xiết cò
Những đường đạn căm hờn sáng loà ánh chớp
Như ánh mác, ánh gươm của ông cha bao lần chém giặc
Chúng rú kêu như một lũ quỷ ma
Rừng núi của ta, trời đất của ta
Chúng tôi lại xiết cò
Anh Chinh ơi ! Có biết
Xác giặc chất chồng đẫm máu tanh hôi
Anh Chinh ơi ! Chúng tôi gọi tên anh
Trời lại xanh hơn, sau từng trận đánh
Nơi anh nghỉ, gió và hoa bát ngát
Hoa của rừng và hoa của chiến công
Trên xác tăng thù, chim lại hót vang
Đàn trâu lại lên nương, rộn ràng tiếng mõ
Trong chiến hào, chúng tôi thầm hát nhỏ
Bài hát về anh…
Rừng, trời cao xanh
ĐÊM SÂN GA
Đêm trên sân ga
Chúng tôi chờ tàu lên phía Bắc
Những lá bàng rủ nhau đi tránh rét
Những người dân sơ tán ngủ bên thềm
Biên giới giờ này đạn giặc xé rừng đêm
Nàng Tô Thị bồng con qua lối tắt
Trên sân ga
Chúng tôi ngồi quanh một người kéo nhị
Một vùng trời chớp đạn rạch sau lưng
Chúng tôi ngồi trong đêm rưng rưng
Thương dáng nhị như mẹ ngồi bậc cửa
Bao câu hát khi già mẹ chẳng còn nhớ nữa
Đồng đội ơi cây nhị thay lời
Cung dây kéo như thuyền về bến đợi
Dây thấp dây cao bên lở bên bồi
Chân bước xuống thuyền em ơi …đừng khóc
Đất nước mình Quan họ vẫn chia tay
Đất nước mình thương quá …đêm nay
Cây nhị đã bao thời gánh lời ca lưu lạc
Nỗi thương nhớ chập chờn theo tiếng vạc
Cứ dồn vào bạc trắng cả hai dây
Đồng đội ơi lại tiếng nhị đêm nay
Lại Lý ngựa ô đưa người lên biên giới
Kéo nữa đi anh kéo thay lời người đợi
Trên sân ga đưa tiễn chẳng dùng dằng
Chúng tôi sẽ về để nghe nhị dưới trăng
Lời thương nhớ phập phồng sau áo lính
Tay chai cứng để rồi mà lúng túng
Để rồi mà..dây nhị lại dây tơ
Đồng đội ơi chúng mình còn mắc nợ
Với miền đất đêm nay ta đến đỏ đạn thù
Sau lưng ta đi cây nhị ngồi không ngủ
Cây nhị ngồi xe mãi dây tơ
THÁNG GIÊNG VÀ EM
Sao em không về A Sinh ơi
Để nỗi đau lòng anh chưa ai cởi được
Anh đi ngược những miền rừng biên giới
Tháng Giêng này tìm em
Những con đường mưa Xuân bay nghiêng
Hoa ban nở dẫn anh về lối cũ
Tiếng chim xanh suốt đôi bờ lau cỏ
Hoa vông vang sau lèn đá nở vàng
Nhạc ngựa rung reng , lồ cam chín ngọt
Tiếng khèn lượn theo dáng uốn con đường
Cô gái Mèo xoè ô xuống chợ
Anh tìm em, tháng Giêng A Sinh ơi
Tháng Giêng như kỷ niệm cầm tay
Đưa anh về với em cô gái Mèo thương nhớ
Nơi anh yêu em là nơi chốt lửa
Nơi quân thù như rắn độc ùa sang
Bản mường yêu thương giặc phá tan hoang
Em lên chốt cùng đông đội anh đánh giặc
Chiếc váy Mèo quấn bắp chân tròn lẳn
Chuyển từng ống mén mèn, viên đạn, cây chông
Rồi chiều ấy em đi không về chốt nữa
Đồng đội bồn chồn, đạn giặc xoáy rừng sâu
Anh đi tìm em gió lạnh lùa ngực áo
Câu thơ viết đêm đêm có đôi mắt rơi vào
Dẫu chưa hẹn lời những mắt nói thay nhau
Chiếc khăn em thêu dở chừng đẫm máu
Ngôn ngữ người Mèo anh chưa thuộc hết
điệu mưa Xuân em hát lúc qua lèn
Tháng Giêng này A Sinh ơi, anh tìm em
Tháng Giêng này anh không xuống chợ
Anh đi ngược những miền rừng biên giới
Nơi quân thù lấp ló nhòm sang
Anh gặp em rồi, A Sinh ơi tháng Giêng
Trong hội bản Mèo váy xoè như hoa nở
Quả còn ai tung cho lòng anh thêm nhớ
Điệu hát lúc qua lèn, lời hẹn giấu trong khăn
Anh gặp em rồi, tháng Giêng – A Sinh ơi
Em vẫn sống trong mùa xuân của bản
Đồng anh mùa này lên chốt
Thơ anh viết bây giờ: tháng Giêng và em
XUÂN TRÊN CHỐT
Tôi ngỡ gặp rừng hoa
Khi em xoè váy múa
Trên lưng ngựa trai Hmong tiếng khèn xuống núi
Câu hát thẹn trong ô cô gái Thái qua cầu
Quả còn bay lên cao
Cuốn mặt trời vào đó
Rừng ban nở in hoa vào mặt suối
Nắng ngủ mơ trong vỏ trái cam đồi
Sánh trên tay bát rượu
Đôi mắt ai rơi vào
Để tôi uống mặt ửng vừng bối rối
Tiếng cồng rung, móng ngựa gõ tiếng cồng
Tôi chẳng dừng lại lâu
Phía bên kia còn giặc
Như bóng tối chúng lẩn vào khe núi
Họng súng rê rê – con rắn độc rình mồi
Tiếng khèn mềm trên môi
Câu hát lay ngực áo
Cùng đồng đội chúng tôi lên chốt
Mang mùa xuân của bản lên theo.