Người lùn Pygmy chính là những cư dân sớm nhất của khu vực Trung Phi, là bộ lạc thừa kế nền văn minh Sanga thời tiền sử.
Đến nay, họ phân bố trong khắp các khu rừng ở Cộng hòa Trung Phi, Burundi, Rwanda, Uganda, Côngo… Người trưởng thành Pygmy cao khoảng 1,2 đến 1,3 m, cao nhất không vượt quá 1,4 m, thể trọng không vượt quá 50 kg. Họ có dáng người thấp, nhỏ; đầu to chân ngắn, mũi tẹt; mọi người hầu như bụng ai cũng to; rốn lồi; làn da sáng hơn người da đen, có màu nâu nhạt; tóc cũng không có gì khác biệt so với những người da đen. Vì vậy, họ chịu sự phân biệt đối xử sâu sắc.
Đến nay, ở Congo, khi cười nhạo một người có hành động ngốc nghếch, kỳ quặc, họ vẫn dùng từ Man buti (nhằm chỉ những người Pygmy).
Phần lớn người Pygmy khi bước sang tuổi 8, 9, chức năng sinh lí đã phát triển hoàn thiện, có thể bắt đầu một cuộc sống như người trưởng thành, làm “chuyện ấy” và sinh con. Họ thực hiện đời sống một chồng một vợ, mười mấy hoặc mấy chục gia đình kết thành một bộ lạc lớn hoặc nhỏ. Những công việc nặng nhọc sẽ do trưởng tộc phân chia và phối hợp cân bằng. Họ sống theo kiểu xã hội thị tộc. Người Pygmy ăn đồ ăn chín, từ rất sớm đã biết cách dùng lửa, nhưng lại không biết cách giữ lửa, vì vậy, việc duy trì ngọn lửa đã trở thành nhiệm vụ quan trọng hàng ngày của phụ nữ nơi đây.
Phụ nữ Pygmy sinh con khi bước sang tuổi 9, 10.
Người Pygmy có ngôn ngữ riêng của họ, nhưng lại không có văn tự. Họ không có khái niệm con số hay thời gian, vì vậy không biết tuổi của mình. Theo tính toán, tuổi thọ của người Pygmy thường khoảng 30 – 40 tuổi.
Người dân bộ lạc này xem rừng như “bố mẹ vạn năng”, vì vậy, họ không cho phép bất cứ ai tùy ý chặt cây xanh, chỉ khi cây cối tự chết, lá cây khô héo, họ mới lấy để đốt lửa nấu ăn.
Người Pygmy dùng lá chuối, lá cọ để làm quần áo; dùng xương, bọ cánh cứng, sừng linh dương, vỏ rùa để làm vòng đeo tay, dây chuyền… Để có được mỹ phẩm trang điểm, họ thường lấy các loại hoa quả ép lại với nhau, lấy nước ép để làm mỹ phẩm, vì vậy mà mỹ phẩm của họ vô cùng sặc sỡ và đa dạng.
Nói đến việc xây nhà, người dân bộ lạc này không cần dùng đến cát, gạch, hay xi măng. Thay vì thế, họ lấy lá chuối hoặc lá cọ để lợp mái, làm nhà, những ngôi nhà hình bầu dục cao khoảng 1,5 m. Cộng đồng nhỏ của người Pygmy sống rất gọn gàng, mỗi gia đình độc lập sẽ sống thành một vòng tròn nối tiếp nhau, rộng khoảng 5 – 6 m2, người sống lâu năm hơn cả sẽ được ở trung tâm của vòng tròn.
Đến nay, cuộc sống của người dân Pygmy vẫn gặp rất nhiều khó khăn, nguy hiểm, thậm chí có nguy cơ bị diệt vong vì tình hình Trung Phi bất ổn liên miên. Tệ hơn là nạn chặt phá rừng khiến đời sống của người Pymgy ngày càng bị đe dọa.
Dolphin
(Theo inone.net)
